Pagina's

woensdag 18 juli 2012

Goedkoop koken? Maak zelf een poffert uut Grunn!


goedkoop, koken, poffert, recept, Gronings, zelf maken
Zelf traditionele Groningse poffert maken, is eenvoudig en goedkoop. 

Tijdens het opruimen, kwam ik deze week een poffertpan tegen. Een soort trommel in de vorm van een tulband om een traditionele Groningse poffert mee te bakken. Supereenvoudig zelf te maken en de benodigde (basis)ingrediënten zijn spotgoedkoop. Dus vandaag koken voor een ‘prikkie’ met Dagelijkse Bespaartips. Mijn recept voor zelfgemaakte poffert uut Grunn.

Zelf een poffert maken

Een poffert is eigenlijk een kruising tussen een brood en een cake. Om het zelf te maken heb je eigenlijk alleen wat bloem, suiker, melk, zout, een rijsmiddel en eventueel eieren nodig. Dus veel kost het niet om een traditionele poffert te koken. Vandaar dat het vroeger ook wel armeluiskost werd genoemd. Bovendien hoef je geen speciale poffertpan te bezitten. Want, poffert kun je ook gewoon in een diepe pan met deksel, een weckpot of een tulband- of cakevorm maken. Deze verschillende bereidingswijzen vind je verderop.

Basisingrediënten** voor poffert

500 gram zelfrijzend bakmeel
70 gram (basterd)suiker (kan ook zonder suiker)
1 of 2 eieren
Mespuntje zout
400 deciliter melk

De (poffert)pan, cakevorm of weckpot invetten met boter en bestuiven met (paneer)meel.

** Heb je een melkallergie? Dan kun je ook kiezen voor sojamelk of water. Verdraag je geen tarwe? Dan is bijvoorbeeld spelt een prima vervanger. Vergeet overigens niet wat bakpoeder toe te voegen. En mag je geen eieren eten? Ook dat schijnt geen probleem te zijn. Die kun je eventueel ook weglaten (heb ik zelf geen ervaring mee!). Of kies voor speciale eiwitvervangers, bijvoorbeeld van Zonnatura.

Beslag in de poffertpan.

Hoe de poffert bereiden?

Meng alle bovenstaande ingrediënten in een (beslag)kom. Ben je klaar? Doe dan alles in de (poffert)pan. Zorg dat deze voor ¾ gevuld is. Afhankelijk van de verdere bereidingswijze sluit je vervolgens de (poffert)pan wel of niet af met een deksel.





Hoe de poffert garen?

Om de poffert te garen, zijn er diverse methoden in omloop. Zowel de oorspronkelijke Groningse bereidingswijze als moderne en aangepaste varianten om een poffert te koken.

- Poffert au baine marie

Poffert au bain marie bereiden.
De gevulde poffertpan zet je vervolgens in een grote pan met kokend water. Zorg ervoor dat het water halverwege de poffertpan komt. Doe het deksel op de pan met water. Kook de poffert nu langzaam gaar. Dat duurt pakweg 2 uur. Check even of het gaar is door er met een metalen spies in te prikken. Blijft er deeg aan de spies zitten? Dan nog even geduld hebben. Zo niet? Dan is de poffert klaar. Uit de pan halen en even laten afkoelen en vervolgens uitstorten op een keukenplank.



- Poffert in een diepe (gietijzeren) pan met deksel

Vet de pan goed in met boter en giet daar vervolgens het beslag op. Doe de deksel op de pan en kook de poffert in ongeveer 1,5 tot 2 uur gaar. Zorg dat het vuur laag blijft om aanbranden te voorkomen.

- Poffert in de oven

Plaats de (poffert)pan (zonder deksel) of tulbandvorm in een voorverwarmde oven van ongeveer 180 graden en gaar de poffert in zo’n 60 minuten.

- Poffert in een weckpot

Er is ook een bereidingsmethode om poffert in weckpotten te maken. Handig om bijvoorbeeld een voorraadje aan te leggen. Want, ingemaakt is de poffert eenvoudig enige tijd houdbaar. Kijk voor een werkbeschrijving eens bij de gulle aarde.

Variaties op de poffert

Door de eeuwen heen zijn er heel veel verschillende varianten op de poffert ontstaan. Zo kun je extra ingrediënten aan het beslag toevoegen en een zoete of hartige broodcake maken. Voeg voor een zoete variant bijvoorbeeld 100 gram krenten/rozijnen (of een mix) en 100 gram stukjes appel toe. Of roer er uitgebakken spekjes en rookworst door. Wordt in de Groningse keuken ook gecombineerd met de rozijnen. Daarnaast kent het varianten met allerlei kruiden, gedroogde tomaatjes, ui enzovoort. Kortom, de poffert biedt je ontelbare variatiemogelijkheden. 

Hoe de poffert eten?

Je kunt de poffert als lunch, tussendoortje of avondmaaltijd nemen; zowel warm als koud. Of tijdens een feestelijke gebeurtenis. Lekker met (room)boter, bruine suiker, appelstroop, caramelsaus of hartigheid. Gewoon eens proberen wat je lekker vindt. Wie weet, heb je met de zelfgemaakte poffert een heerlijk budgetrecept waar je familie en vrienden mee kunt verrassen.

Ga je zelf een poffert maken? Ben benieuwd wat je ervan vindt. Hier was de zelfgemaakte poffert in elk geval een kooksucces.


4 opmerkingen:

  1. 'k Heb van een andere echte Grunnigse gehoord dat er ook een deel boekweitmeel in hoort, zelf maak 'k hem meestal met rozijnen
    groet en eet smakelijk

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dank voor je reactie c.q. toevoeging. Inderdaad je kunt ook deels meel en deels boekweitmeel gebruiken om de poffert te maken. Deed mijn oma vroeger ook. Heb je wel eens een hartige poffert gemaakt? Is zeker aan te raden.

      Verwijderen
  2. Poffert en Jan in de zak waren meelkostgerechten, die eigenlijk alleen door eenvoudige mensen bereid werden.(arbeiders, kleine boeren). Kachels in hun huizen waren voor verwarming en koken, later op petroleumstellen, en bezaten vaak geen oven. In de oven bereidde poffert (zonder deksel) is eigenlijk meer een soort cake/koek. Als je bij Jan in de zak kijkt en hoe je dat voorbereidde, dan zul je zien, dat de poffertvorm het leven van de huisvrouwen veel gemakkelijker maakte en dat ze graag Jan in de zak inruilden voor poffert. Mijn moeder maakte in de jaren 50 allebei wel op een petroleumstel en echt, al was de poffert net zo blind (ongevuld) als de Jan in de zak, ze was veel luchtiger en naar mijn smaak veel lekkerder (al vond ik de Jan interessanter om bereid te zien worden). Jan idz werd bij ons altijd gesneden met sterk handnaaigaren, poffert met een mes. Wij hadden zelf kippen, maar mensen zonder maakten beide wel met gist, dat ze bij de broodbezorgende bakker kochten, die had eigenlijk altijd wel wat levende gist bij zich. Met eieren smaakt het verfijnder.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Bedankt voor de toevoeging. Jan in de zak heb ik nooit gemaakt, maar heb onlangs het recept gevonden. Ga het zeker een keer proberen. Wat de poffert betreft: Ik heb begrepen dat die heel vroeger voor men op het land ging werken, werd bereid. Dan werd het op het vuur gezet, de familie ging naar het land en als men van het land kwam dan was de poffert klaar. Overigens maakte ikzelf vroeger (in mijn studententijd) poffert in een gietijzeren pan die ik met spek bekleedde. Vond ik altijd erg lekker.

      Verwijderen